Dinh dưỡng dành cho phụ nữ mang thai

Hỏi:  Em có thai 28 tuần, siêu âm em bé nặng 950g, vậy em bé có nhỏ quá không thưa bác sĩ? Em nên ăn uống như thế nào để phòng bệnh suy dinh dưỡng bào thai cho bé? (NGUYỄN THỊ MỸ D.)

Trả lời: Từ tuần thứ 9 sau thụ thai đến khi sinh là thời kỳ thai nhi phát triển có đủ các bộ phận và lớn dần lên, cân nặng tăng lên từ 5g cho đến 1.100g vào tháng thứ 7 (28 tuần), sau đó mỗi tháng thai nhi tăng khoảng 700g để đến cuối thai kỳ thai nhi nặng 3.000-3.200g.

Hiện tại cân nặng bé theo siêu âm hơi nhẹ ký so tuổi thai, bạn cần chú ý hơn về chế độ dinh dưỡng trong những tháng cuối thai kỳ, vì lúc này bé yêu tăng trưởng kích thước của hầu hết các cơ quan, trọng lượng tăng rất nhanh. Ngoài dưỡng chất cung cấp năng lượng để bé lớn, bạn cần chuẩn bị năng lượng cho cuộc sinh nở và nuôi con bằng sữa mẹ sau này, nên nhu cầu các chất dinh dưỡng và năng lượng như chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và chất khoáng… tăng hơn so với các giai đoạn trước.

- Chế độ ăn: Ăn đầy đủ 4 nhóm thực phẩm, không kiêng cử một loại thức ăn nào, đặc biệt chú ý sữa, thịt, cá, tôm, cua, trứng và các loại đậu đỗ. Một ngày uống ít nhất 2 ly sữa dành cho bà bầu hoặc các sản phẩm từ sữa, nên ăn tôm tép cả vỏ, cá nhỏ ăn cả xương, cua đồng... để bổ sung canxi cho mẹ và bé. Cụ thể, bạn cần tăng cân đối toàn bộ khẩu phần, ngày ăn 6 bữa, 3 bữa chính ăn cơm với các thức ăn như giai đoạn trước mang thai, thêm mỗi bữa nửa chén cơm cùng thức ăn với đủ 4 nhóm thực phẩm, 3 bữa phụ có thể dùng sữa, bánh, trái cây, bún… càng đa dạng càng tốt. Nên ăn nhiều loại đậu đỗ nguyên vỏ nguyên hạt.

- Tham khảo thực đơn dành cho bà bầu trong 3 tháng cuối:

+ Ba bữa chính, mỗi bữa 2 chén cơm, 100g thịt cá nạc, 1 chén canh rau và 1 chén rau xào hay rau sống, 100g trái cây.

+ Ba bữa phụ, mỗi bữa 200ml sữa và một ít chất bột từ vài cái bánh quy hay một lát bánh mì, một củ khoai...

+ Mỗi tuần nên có 3-4 lần ăn trong bữa phụ các món chè đậu xanh phổ tai, cháo đậu đỏ, các loại khoai củ như khoai lang, khoai từ, khoai môn… cũng rất tốt cho các bữa ăn phụ.

Ngoài tăng cường dinh dưỡng, bạn cần lưu ý uống đủ nước, làm việc vừa sức, đi lại, thể dục nhẹ nhàng, nghỉ ngơi hợp lý, tinh thần thoải mái cũng là những yếu tố giúp thai nhi phát triển tốt, cân nặng khi sinh đạt chuẩn, mẹ khỏe cho kỳ sinh nở, đủ sữa cho con sau sinh.

Hỏi: Những thức ăn nào phụ nữ mang thai không nên ăn? (TRẦN THỊ T.)

Trả lời: Khi có thai bà mẹ cần ăn đa dạng các nhóm thực phẩm, không nên kiêng khem, tuy nhiên vẫn có những món ăn cần hạn chế, một số món không nên ăn, chúng ta cùng tìm hiểu nguyên nhân.

- Không uống sữa hoặc chế phẩm từ sữa tươi chưa được tiệt trùng, vì nguy cơ chứa vi khuẩn listeria gây nguy hiểm cho bé.

- Không nên ăn các loại thịt cá sống hoặc nấu chưa chín kỹ như bò tái, bít tết, hàu sống, cá sống chấm mù tạt... là những món có luợng protein dồi dào nhưng nguy cơ chứa nhiều ký sinh trùng, vi khuẩn như toxoplasma và một số vi khuẩn khác gây hại cho mẹ và bé.

- Không nên ăn trứng sống, tiếp xúc gia cầm sống vì nguy cơ chứa virus cúm gia cầm, vi khuẩn salmonela gây cúm, tiêu chảy, ngộ độc thức ăn…

- Cẩn thận khi ăn những món chế biến để lâu dễ bị nhiễm khuẩn, hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn như thịt nguội, xúc xích, pate, lạp xưởng... nhiều muối, nhiều mỡ không tốt. Đồng thời nên bỏ thói quen ăn quá mặn dễ gây cao huyết áp, phù, ảnh hưởng không tốt sức khỏe mẹ và con.

- Không nên ăn các loại rau, củ quả chưa được rửa kỹ, các loại rau mầm vì có thể vi khuẩn, hóa chất bảo vệ thực vật còn tồn tại với hàm lượng cao. Không sử dụng khoai tây nảy mầm, đậu phộng (lạc) bị mốc vì chứa độc chất, vi nấm có hại cho mẹ và bé.

- Phụ nữ có thai không nên uống nhiều cà phê, trà, ăn quá nhiều sô cô la, không nên uống thức uống có cồn, kể cả rượu vang, bia...

- Lưu ý không nên đựng thức ăn nóng trong túi nhựa, hộp xốp vì nguy cơ thôi nhiễm độc chất từ các vật dụng này.
Bình thường, để giữ sức khỏe, cần cẩn thận với những thực phẩm không tốt cho sức khỏe, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như cách chế biến không hợp lý, với bà mẹ mang thai điều này càng phải được lưu ý hơn. Chúc các bà mẹ có thai kỳ thuận lợi, bé sinh ra khỏe mạnh, thông minh.

BS CK1 Hoàng Hồ Thống Nhất - Chuyên gia Tư vấn Dinh dưỡng NutiFood